1401/11/5 چهارشنبه
تالاب ها در فصل مشترک اکوسیستم های خشکی و آبی شکل می گیرند و می‌توانند ویژگی‌های هر دو اکوسیستم را داشته و در عین حال ویژگی‌های منحصر به فرد خود را نیز داشته باشند؛ چنین محیط های انتقالی بین خشکی و آب، حاوی بسیاری از بیوتوپ های مختلف است که در آن جمعیت های مهم موجودات، نقش های کلیدی را در شبکه های غذایی ایفا می کنند . از این رو از تنوع زیستی بالایی برخوردار هستند و زیستگاه بسیاری از گونه های مهم اکولوژیکی و اقتصادی محسوب می شوند.

در حالیکه تالاب ها ممکن است از نظر ظاهر و ترکیب گونه‌ای بسیار متغیر باشند، آبگرفتگی یک ویژگی مشترک است که به نوبه خود در فرآیندهای خاک و سازگاری موجودات زنده منعکس می‌شود. بنابراین آب عامل اصلی در حفظ موجودیت تالابهاست.

انواع مختلفی از تالاب‌ها از مناطق ساحلی شور، مصب‌ها و حتی صخره‌های مرجانی گرفته تا مناطق داخلی سرزمین نظیر رودخانه‌ها، باتلاق‌ها و دریاچه‌ها وجود دارند؛ اما به طور کلی بیشتر آنها با آب شیرین مرتبط هستند.

تالاب ها همیشه نقش مهمی در زندگی انسان ها ایفا نموده اند. این اکوسیستم ها از جمله مولدترین اکوسیستم های جهان هستند که با جنگل های بارانی قابل مقایسه اند. علاوه بر این، تالاب‌ها نقش‌های حیاتی دیگری دارند که کمتر مشهود هستند به عنوان مثال اکسیژن تولید می‌کنند، کربن ذخیره می‌کنند و چرخه نیتروژن را کامل می‌کنند. بنابراین در حالی که تنها 6 درصد از سطح زمین را پوشش می دهند، خدمات اکوسیستمی نسبتا زیادی را ارائه می دهند که برای رفاه اجتماعی و اقتصادی مردم سودمند بوده و محیط زیست آنها را حفاظت می کنند.
همانطور که در طول زمان آگاهی از خدمات و ارزش های اکوسیستم تالاب ها افزایش یافته ، تحقیقات اکولوژیکی (بوم شناسی) تالاب نیز توسعه یافته است.

بوم شناسی مطالعه موجودات زنده در ارتباط با محیطی است که در آن زندگی می کنند. این محیط از اجزای بسیار متفاوتی شامل موجودات زنده و عوامل غیرزنده تشکیل شده است. بوم شناسان همیشه هدفشان این است که دریابند یک موجود زنده چگونه با محیط خود سازگار می شود.  محیط برای یک موجود زنده از اهمیت بالایی برخوردار است و توانایی موجود برای حضور در محیطی که در آن زندگی می کند در واقع موفقیت یا شکست آن را به عنوان یک فرد تعیین می کند.

بوم شناسان تالاب نیز تعاملات بین گونه ها و محیط زیست شان را مورد توجه قرار می دهند و نقش مهمی را که هیدرولوژی در شکل دادن به محیط فیزیکوشیمیایی و جوامع بیولوژیکی در تالاب ها ایفا می کند، بررسی می کنند.

تنوع زیستی که تالابها از آن پشتیبانی می کنند و عملکردهای متعددی که ارائه می دهند، تالاب ها را به عرصه ای هیجان انگیز و پرارزش تبدیل می کند که در آن  بوم شناسان پرسش های اساسی اکولوژیکی را بررسی می کنند؛ و این علم اکولوژی است که دانش لازم برای مدیریت و حفاظت از تالاب های جهان را در اختیار ما قرار می دهد.

وظیفه گروه اکولوژی تالاب ها در سازمان حفاظت محیط زیست بررسی الگوهای اساسی تعاملات بین گونه ای و محیط های  تالابی و کشف علل این الگوها و تعاملات برای حمایت، مدیریت و حفاظت از بیوتای تالاب است.


این گروه اطلاعات محیطی و زیستی تالاب ها را از طریق گزارشات میدانی کارشناسان مستقر در ستاد، ادارات کل استانی و شهرستان ها و همچنین از طریق همکاری با تیم های پژوهشی و دانشگاهها جمع آوری، مدیریت و تجزیه و تحلیل می کند تا بستری قوی برای تصمیم گیری در جهت حفاظت از تالاب های کشور فراهم نماید.

پروژه های در دست انجام در گروه اکولوژی تالاب ها:

گروه اکولوژی در راستای پیشبرد اهداف خود پروژه هایی را تعریف نموده است که برخی از پروژه های در دست اقدام در زیر اشاره می شود:
 
  1. تعیین وضعیت اکولوژیکی فون و فلور تالابها و تهیه اطلس تالابهای مهم کشور
  2. تدقیق و بروز رسانی سامانه اطلاعات جامع تالابهای کشور
  3. تهیه دستورالعمل تعیین حریم اکولوژیک تالابهای کشور
  4. تهیه دستورالعمل ارزیابی ریسک گونه های غیر بومی تالابها با هدف شناسایی گونه های دارای پتانسیل تبدیل شدن به گونه مهاجم
  5. به روز رسانی و انتشار فهرست گونه های گیاهی و جانوری غیربومی مهاجم در تالابها
    فهرست قدیم
    فهرست بروز رسانی شده
  6. بررسی تالابهای حائز شرایط ثبت در فهرست رامسر سایتهای کشور
  7. پایش تغییرات اکولوژیکی تالابهای فهرست مونتروی کنوانسیون رامسر با هدف خروج تالابها از فهرست مذکور
و......